Schaalvergroting, decentralisatie en duurzaamheid staan centraal op het Logistiek Vastgoedplein van de beurs Logistica. Door de populariteit van e-commerce groeit de behoefte aan grote, centrale duurzame distributiecentra met kleine consolidatiecentra aan de rand van steden. Deze trend heeft ook allerlei implicaties voor het ontwerp en de bouw van deze logistieke centra.
Volgens Walther Ploos van Amstel wordt same-day delivery de nieuwe norm in e-commerce. “Dat is immers wat mensen ook nu al krijgen als ze naar de winkel gaan. Klanten bestellen vaker in kleinere hoeveelheden. Dat leidt allemaal tot steeds kleinere auto’s die met een hogere frequentie en een lagere beladingsgraad de stad ingaan om spullen te leveren. Dit zorgt voor onveiligheid, congestie, geluidsoverlast en luchtvervuiling.”
Distributiecentra aan de rand van steden
Ploos van Amstel heeft hiervoor wel een oplossing in gedachten. Door consolidatiecentra (kleine distributiecentra) aan de rand van steden te bouwen en vervolgens met kleine elektrische voertuigen de binnenstad en woonwijken te bezorgen, wordt een groot deel van de overlast en uitstoot beperkt.
Ook het bedrijf Goodman erkent dat de gemiddelde stad op z’n maximum zit qua vervoersdruk. “In Londen ontstaan aan de rand van de stad allerlei ‘darkstores’, waarin de boodschappen van consumenten worden verzameld en geladen in bestelauto’s. Als online boodschappen doen ook hier een vlucht neemt, zal de vraag naar depots aan de rand van steden nog verder toenemen”, aldus Tia van Beek, countrymanager van Goodman in Nederland.
Andere opzet dan traditionele warehouses
De consolidatiecentra of stadsdepots zullen er anders uit komen te zien dan traditionele warehouses. Zo is er minder opslagruimte en meer plek voor crossdocking. “De darkstores van Tesco in Londen hebben maar een paar grote overheaddeuren voor de aanlevering van levensmiddelen, en een veelvoud aan kleine overheaddeuren voor de auto’s die de stad in gaan”, weet Van Beek.
Ook Goodman kijkt momenteel goed naar interessante locaties aan de rand van steden. “In Utrecht is Lage Weide een uitstekend terrein om snel de binnenstad in te gaan, en op die manier is voor elke grote stad in Nederland wel een interessante locatie aan te wijzen.”
Ook grote, centrale distributiecentra in trek
Naast de kleine consolidatiecentra is er ook nog plek voor grote, centrale distributiecentra. Dat is vooral toe te schrijven aan ontwikkelingen in het wegtransport, nu Europa bijvoorbeeld fors investeert in het creëren van robuuste, internationale transportverbindingen. “Voor bedrijven wordt het belangrijk om hun centrale voorraden te bundelen in grote warehouses die op een steenworp van de trans-Europese netwerken staan”, aldus Ploos van Amstel. “De ontwikkelingen in mechanisering en robotisering stimuleren de trend naar schaalvergroting. De goederen gaan niet langer met pallets tegelijk, maar in dozen de deur uit. Het aantal handelingen dat nodig is om orders gereed te maken neemt explosief toe, waardoor mechanisering en robotisering onvermijdelijk worden.”
Die tendens naar schaalvergroting is ook weer duidelijk te zien bij e-commercebedrijven. Goodman heeft de afgelopen jaren distributiecentra ontwikkeld voor onder meer Zalando, Amazon en Home24. Afmetingen van meer dan honderdduizend vierkante meter zijn niet ongewoon.
Ander type pand
Deze sector vraagt duidelijk om een ander type pand, stellen Goodman en Heembouw. “Denk aan meerdere entresolvloeren voor de opslag van kleingoed. Dat stelt ook weer andere eisen aan de plaatsing van kolommen en aan de puntlast die de vloer moet kunnen dragen. En vergeet niet de compartimentering. Normaal gesproken worden dc’s vanwege de brandveiligheid opgedeeld in compartimenten van 10.000 vierkante meter, maar met het extra vloeroppervlak als gevolg van de entresolvloeren worden de compartimenten relatief kleiner”, zegt Rinus Verhey, commercieel directeur bedrijfsruimten van Heembouw, gespecialiseerd in de turnkey bouw van dc’s.
Exploitatiekosten in huurprijs
De tendens naar schaalvergroting betekent ook dat een groot deel van de huidige warehouses straks ongeschikt zal zijn om aan de vraag uit het bedrijfsleven te voldoen. “Die zijn te klein, te ver van de stad en te ver van het trans-Europese transportnetwerk verwijderd. Kijk ook naar de bouwgroothandels, die opgeteld 4500 voorraadpunten hebben. Dat is meer dan het aantal supermarkten in Nederland. Dat is onhoudbaar, en iets soortgelijks geldt ook voor bijvoorbeeld horecagroothandels.”
Een andere factor zijn de relatief hoge exploitatiekosten van bestaande dc’s in vergelijking met nieuwe panden, die steeds duurzamer worden. Een dc met het certificaat BREAAM Very Good, de middelste duurzaamheidsklasse, is al niet meer zo bijzonder. Verhey: “De kosten voor water, gas en licht liggen in een dc uit de hoogste duurzaamheidsklasse tot wel 3 euro per vierkante meter lager dan in bestaande panden. Wie dan een bestaand pand kiest vanwege de lage huurprijs, komt misschien bedrogen uit vanwege de hogere exploitatiekosten. Op termijn verwacht ik daarom dat verhuurders de exploitatiekosten in de huurprijs zullen opnemen, zodat een goed vergelijk mogelijk wordt.”
Redactie LogistiekProfs