De transportsector wordt hard geraakt door de coronacrisis. In het best mogelijke scenario dalen de volumes met 5 tot 11 procent. Onzeker is nog wanneer er herstel optreedt, stelt onderzoeksbureau Panteia.
Bureau Panteia deed in opdracht van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid onderzoek naar de gevolgen van COVID-19 voor het goederenvervoer en de overslag in Nederlandse zeehavens. Daarbij ging het uit van de economische verwachtingen in het Centraal Economisch plan en coronascenario’s die door het CPB zijn geschetst. Dat zijn twee scenario’s: een crisis die drie maanden duurt (COVID1) en een crisis die twaalf maanden duurt (COVID4).
COVID1: herstel vanaf 2020
In het eerste scenario – bij een crisis van drie maanden – neemt de vervoerde lading voor alle modaliteiten af in 2020. De zeehavens worden met een afname van 11 procent het hardst getroffen. Voor weg, spoor en binnenvaart is de afname dit jaar 4 tot 5 procent. Geen van de modaliteiten komt qua vervoerd gewicht in 2021 weer op het niveau van 2019.
Panteia verwacht dat het herstel per modaliteit zal verschillen. Voor de overslag treedt in het derde kwartaal van 2020 herstel op. Het wegvervoer en de binnenvaart zullen nog een kwartaal moeten wachten.
COVID4: herstel blijft voorlopig uit
In het COVID4-scenario – wanneer de crisis twaalf maanden duurt – neemt het vervoerde ladinggewicht voor alle modaliteiten in 2020 veel harder af dan het COVID1-scenario. Ook hier wordt de overslag in de zeehavens naar verwachting het hardst geraakt, met een afname van 18 procent in 2020. Voor weg, spoor en binnenvaart is de afname 8 tot 10 procent in 2020. In 2021 is er nog geen herstel te verwachten en neemt het vervoerde volume zelfs nog verder af.
In het COVID4-scenario wordt het minst vervoerd in het tweede kwartaal van 2020. Dat geldt voor alle modaliteiten. Na dit kwartaal stabiliseert het vervoerd gewicht en is er voor sommige modaliteiten zelfs weer een toename te zien, wat gelieerd kan worden aan seizoentrends. In 2021 is er weer een afname te verwachten, zij het minder groot dan in 2020. Voor de overslag in zeehavens en het wegvervoer ligt het verwachte niveau in 2021 zelfs onder het dieptepunt van de kredietcrisis van 2009-2012. Bij de binnenvaart en het spoor is die afname minder groot.
Gevolgen lange termijn
In het onderzoek zijn de gevolgen na 2021 nog niet verkend. In het najaar zal het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid een toekomstbeeld schetsen van het goederenvervoer tot en met 2025.
